Chăm sóc trẻ bị nôn trớ

Nôn trớ là vấn đề thường gặp ở trẻ nhỏ do đặc điểm của bộ tiêu hóa
chưa hoàn thiện, cơ tâm vị yếu, dạ dày còn ở tư thế nằm ngang, hơn nữa
sự thích nghi với môi trường sống của trẻ còn hạn chế nên trẻ rất dễ bi
nôn trớ khi bú mẹ hay khi ăn uống. Nôn trớ có thể tự khỏi dần khi trẻ
lớn dần lên.

Nôn trớ cũng là triệu chứng
của nhiều bệnh khác nhau, nhưng nôn nhiều kéo dài thường sẽ ảnh hưởng
đến tình trạng dinh dưỡng, rối loạn nước và điện giải...của trẻ.

Nôn trớ là hiện tượng thức ăn trong dạ dày bị đẩy lên thực quản rồi
trào ra miệng. Nôn là do sự co bóp phối hợp của cơ hoành, cơ thành bụng
và cơ trơn dạ dày thực quản. Trớ là sự co bóp của cơ trơn dạ dày thực
quản, không có sự tham gia của cơ hoành và thường là thức ăn chưa tiêu
hóa.

Nguyên nhân và cách xử trí nôn trớ ở trẻ

Nôn trớ liên quan đến ăn uống.
Hay gặp ở trẻ nhỏ do ép trẻ ăn quá nhiều, bú quá no, bú chai, ngậm vú
giả, pha sữa không đúng cách, không dung nạp sữa bò hoặc bắt đầu ăn bổ
sung với thức ăn mới lạ... Nôn thường xuất hiện sớm, số lượng chất nôn
ít, chủ yếu là thức ăn. Trẻ vẫn chơi bình thường, không ảnh hưởng đến
tình trạng cơ thể. Do vậy, chỉ cần điều chỉnh cách cho ăn.

- Không ép trẻ ăn nhiều làm cho trẻ sợ hãi khi nhìn thấy thức ăn.

- Chia thức ăn làm nhiều bữa nhỏ trong ngày để đảm bảo đủ số lượng thức ăn cần thiết.

- Ở những trẻ bú mẹ thì sau khi bú xong nên bế trẻ 10-15 phút rồi mới đặt trẻ nằm.

- Pha sữa đúng công thức và nên cho ăn bằng thìa hoặc uống bằng cốc.

- Khi cho trẻ bú bình với đầu vú cao su thì cần nghiêng bình sữa sao cho sữa ngập cổ bình để tránh nuốt không khí vào dạ dày.

- Một số trẻ tạm thời cơ thể không dung nạp sữa bò tươi thì thay thế bằng sữa đậu nành hoặc sữa bò dưới dạng sữa chua.

Nôn do co thắt môn vị:
Thường gặp ở trẻ dưới 6 tháng tuổi, thể trạng thần kinh dễ bị kích
thích hay quấy khóc hờn dỗi, kém ngủ. Nôn xuất hiện sớm trong những ngày
đầu mới chào đời dù trẻ ăn sữa mẹ hay sữa bò, chất nôn là nước sữa
hoặc sữa đông vón tùy theo thời gian sữa lưu lại dạ dày.

Trẻ
vẫn háu ăn, ít bị sụt cân, cơ thể vẫn phát triển bình thường. Bệnh sẽ
giảm dần khi trẻ bắt đầu ăn chế độ đặc biệt, vì ăn chất lỏng thì không
khí dễ vào dạ dày gây đầy hơi, trẻ dễ bị nôn trớ.

Vì vậy việc chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ cần lưu ý
- Cho trẻ ăn thức ăn đặc hơn bằng cách pha thêm nước cháo vào sữa.
- Cho trẻ bú nhiều lần hơn bình thường. Sau mỗi lần cho bú, bế trẻ đầu
cao một lúc sau đó đặt trẻ nằm nghiêng bên trái 10 phút rồi chuyển
sang bên phải, cuối cùng đặt trẻ nằm ngửa.

- Đối với trẻ bị
nôn trớ nặng thì có thể sử dụng thuốc chống nôn motilium, primperan,
tuy nhiên trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào cho trẻ cần phải được
sự đồng ý của bác sĩ.

- Ngoài ra trẻ bị nôn còn do bệnh tật,
thường gặp trong các bệnh nhiễm khuẩn tiêu chảy, viêm mũi viêm họng,
viêm phổi, viêm màng não,... một số bệnh ngoại khoa như lồng ruột, tắc
ruột, viêm ruột non hoại tử... Trẻ nôn đột ngột và kèm theo các triệu
chứng đặc hiệu của từng bệnh. Lúc này, cần đưa trẻ đến khám ở cơ sở y tế
để xử trí kịp thời.